Cách chơi bida 3 băng (carom) - Luật chơi, Bộ nút số và Kỹ năng cơ bản chơi bida 3 băng

Cách chơi bida 3 băng (carom)
Bida 3 băng là biến thể phổ biến trong các loại hình bida. Cách đánh bida 3 băng không đơn giản, để có thể đánh đúng kỹ thuật và ghi điểm liên tục thì đòi hỏi người chơi phải có kỹ năng tương đối tốt. Ở bài viết trước Be5 Sports đã giới thiệu về bida libre, về quá trình chuẩn bị và cách đánh cơ bản. Bida 3 băng là một kiểu chơi trong bida libre.
Trong bài viết này Be5 Sports sẽ hướng dẫn các bạn về cách đánh bida 3 băng.
Bida 3 băng

1. Cách chơi (luật chơi) bida 3 băng (carom)

Bida 3 băng là một trò chơi bida độc đáo và thú vị. Dưới đây là những điểm cơ bản về luật chơi bida 3 băng:
Góc bàn bida và hình tam giác:
  • Mỗi góc bàn bida được quy định và tạo thành hình tam giác có kích thước chuẩn: cạnh dài 71 cm và rộng 35,5 cm.
  • Trong luật chơi này, người chơi ghi được một điểm nếu đưa cả hai bi mục tiêu vào vùng giới hạn (hay vùng tam giác giới hạn)
  • Sau khi đấu thủ ghi được điểm thứ hai, đấu thủ phải đánh cho ít nhất một viên bi mục tiêu ra khỏi vùng giới hạn.
Góc bàn hình tam giác
Chạm bi và số lần chạm băng:
  • Khi thực hiện cú đánh, viên bi chủ trước tiên phải bi mục tiêu, sau đó tiếp tục chạm vào ít nhất 3 lần băng trước khi cuối cùng chạm vào viên bi cuối cùng.
  • Điều này có nghĩa trước khi cú đánh kết thúc, bi cái phải chạm ít nhất ba băng. Đây chính là lý do vì sao phong cách chơi này gọi là 3 băng.
Bi cái chạm vào ít nhất 3 lần băng
Vị trí bi côn và bi cade:
  • Để đạt điểm, đấu thủ phải đặt hai viên bi côn vào vị trí chính xác như đã quy định.
  • Nếu bi cái đã chạm vào bi cade, thì đấu thủ buộc phải tiếp tục chạm ít nhất ba băng nữa trước khi được chạm bi còn lại.
Để đạt điểm, đấu thủ phải đặt hai viên bi côn vào vị trí chính xác

2. Giải thích về Bộ nút số bida 3 băng (bộ số Conti)

Bộ nút số bida 3 băng (hay còn gọi là bộ số Conti) là một lý thuyết quan trọng trong bi-a 3 băng. Bộ nút này được sử dụng để điều chỉnh độ nghiêng của băng trên bàn bi-a, giúp bi di chuyển theo hướng mong muốn.
Có một số điểm cần lưu ý về bộ nút số bida 3 băng:
  • Chức năng: Bộ nút số Conti cho phép bạn điều chỉnh độ nghiêng của băng trên bàn bi-a. Bằng cách xoay nút, bạn có thể tăng hoặc giảm độ nghiêng của băng, từ đó ảnh hưởng đến hướng di chuyển của bi.
  • Đặt vị trí: Bộ nút số Conti thường được đặt ở phía dưới bàn bi-a, gần vị trí mà băng chạm vào bi. Khi bạn cần điều chỉnh độ nghiêng, bạn chỉ cần xoay nút để thay đổi góc của băng.
  • Tùy chỉnh: Mỗi người chơi có thể có sở thích khác nhau về độ nghiêng của băng. Bằng cách sử dụng bộ nút số Conti, bạn có thể tinh chỉnh băng sao cho phù hợp với phong cách chơi của mình.
Bộ số Conti là một phần quan trọng trong bida 3 băng, giúp người chơi xác định vị trí và hướng đường đi của bi trên bàn. Dưới đây là một số thông tin chi tiết về bộ số Conti:
  • Tên và nguồn gốc: Bộ số Conti được đặt theo tên của một cơ thủ nổi tiếng trong lịch sử bida thế giới, ông Roger Conti. Ông là một cơ thủ huyền thoại của Pháp, sinh năm 1900 và mất năm 1992. Roger Conti đã có những đóng góp quan trọng trong công tác đào tạo và nghiên cứu bida Carom tự do (Libre) và Balkline (Cadre) 12.
Bộ nút số Conti giúp cơ thủ xác định được đường đi của bi cái
Chức năng: Bộ số Conti gồm các điểm nút số trên bàn bida 3 băng. Cụ thể:
  • Điểm bắt đầu: Điểm này xác định vị trí bắt đầu của bi trên bàn.
  • Băng đầu tiên: Điểm này cho biết hướng di chuyển của bi sau khi va chạm với băng đầu tiên.
  • Băng thứ ba: Điểm này xác định hướng di chuyển của bi sau khi va chạm với băng thứ ba.
  • Băng thứ tư: Điểm này giúp người chơi tính toán đường đi của bi sau khi va chạm với băng thứ tư.

3. Kỹ thuật (đánh) bida (bi a) 3 băng cơ bản

3.1 Cách cầm cơ

Tư thế đứng chơi bida đúng cách:
  • Mở rồng 2 chân bằng vai. Bước chân phải lên trước nếu thuận tay trái và ngược lại bước chân trái lên trước nếu thuận tay phải. Chỉnh lại tầm cầm gậy phù hợp với chiều cao.
  • Giữ thẳng lưng khi cúi xuống, tay cầm cơ thẳng góc chân sau và vuông góc mặt bàn. Cúi sát xuống mặt bàn để ngắm bi, không ngẩng cao đầu.
  • Xoay người cách tay cầm gậy 1 góc 30 độ tạo khoảng trống cho tay cầm cơ, khi đánh tay không được chạm hông
Cách cầm cơ bida:
  • Không nắm quá chặt cây cơ, giữ cho tay luôn thoải mái, dùng ngón tay trỏ và ngón tay cái để giữ chắc thân cây cơ, các ngón còn lại chỉ cầm hờ. Không đặt ngón cái lên mặt cây cơ.
  • Cầm cơ sao cho cánh tay và cổ tay thẳng 180 độ hướng xuống, không hướng ra ngoài hoặc vào trong để bảo đảm đánh đúng hướng. Vị trí cầm cơ: cầm cơ sao cho khuỷu tay vuông góc với cánh tay và đường thẳng từ vai đến khuỷu tay song song với cơ. Không cầm sát đoạn cuối cây cơ bida, mà cầm ở cuối đoạn cơ có màu sắc khác.
Khi đánh bida 3 băng cần đứng đúng tư thế và cầm cơ đúng quy cách

3.2 Nhắm đánh

  • Mắt và đường đi của bi cái hợp thành 1 đường thẳng.
  • Trước khi bắt đầu đặt tay để đánh bida, cần phải nhìn bao quát các bi trên bàn. Mắt nhìn bi mục tiêu ngắm độ dày mỏng sau đó nhìn bi chủ để xác định nơi để ép phê. Khi đánh thì mắt nhìn bi mục tiêu.
  • Cách ngắm bi và đánh bi bida chuẩn: luôn đứng ở hướng định đánh và cúi xuống ngắm (khoảng 3 giây) , suy tính mình sẽ đánh vào điểm nào ở bi đích hay điều bi thế nào, sau đó mới cúi xuống và đánh. Ngắm lúc ở trên cao thay vì nằm rạp xuống ngắm bởi vì nhìn ở trên cao sẽ nhìn được bao quát hơn còn lúc cúi xuống góc nhìn bị hạn chế.
Mắt và đường đi của bi cái hợp thành 1 đường thẳng

3.3 Thao tác ra cơ

Để thực hiện thao tác ra cơ chuẩn nhất, bạn cần tuân theo một số nguyên tắc và kỹ thuật cơ bản. Dưới đây là một số lời khuyên:

Hình dung đường cơ định sử dụng:

  • Đặt cơ xuống bàn đánh và đặt mũi cơ gần với vị trí sẽ chạm bi.
  • Điều chỉnh tư thế và tay cầm cơ.

Điều chỉnh hướng đánh:

  • Đảm bảo cú cơ được thực hiện đúng theo mong muốn.
  • Rà cơ trong khoảng 3 lượt để thử tính linh động của cơ.
Hình dung đường cơ định sử dụng

3.4 Kỹ thuật Retro

Kỹ thuật Retro:
  • Kỹ thuật này còn được gọi là “trô” hoặc “kéo trô”.
  • Đánh bi cái đi tới 1 quãng đường phía trước, sau đó quay ngược lại.
Để thực hiện retro:
  • Hạ thấp cầu tay đánh chạm vào phần dưới của bi cái.
  • Truyền cho bi cái một chuyển động xoáy (xuống dưới).
  • Nhớ rõ 5 quy tắc sau:
  • Điểm chạm bi và đầu cơ càng thấp, sẽ cho độ xoáy của bi bida càng cao.
  • Đặt cơ nằm ngang trong khoảng từ 0 – 20 độ.
  • Chỉ nâng đuôi cơ khi cần thiết.
  • Để cầu tay gần bi chủ.
  • Đẩy mũi cơ chuyên qua bi chủ để tạo độ xoáy cho cú retro
Kỹ thuật này còn được gọi là “trô” hoặc “kéo trô”

4. Kỹ thuật chơi (đánh) bida (bi a) 3 băng nâng cao

Kỹ thuật Retro (thụt bi)

(Như đã trình bày trên mục 3)

Kỹ thuật cule

Đánh bida cule được áp dụng khi 3 bi nằm gần như trên 1 đường thẳng và không được đánh mỏng.
Cule sống bi:
  • Đánh bi cái chạm trước 3 băng rồi chạm 3 bi còn lại.
  • Đặt cơ hướng vào điểm ngắm của bi chủ và đẩy cơ dài.
  • Đánh vào bi ở vị trí cách tâm bi 1.5 lần đường kính của đầu cơ.
Cule chết bi:
  • Đẩy cơ trên tâm bi cái với khoảng cách 1 đầu cơ.
  • Bi cái di chuyển ít để trúng vào bi đích và đẩy bi chạm đi nhiều băng để trở về vị trí cần gom bida
Cú đánh cule được áp dụng khi 3 bi nằm gần như trên 1 đường thẳng

Kỹ thuật đánh ép phê

Tư thế và cách cầm gậy:
  • Đứng thẳng và thoải mái, giữ lưng thẳng khi ép phê.
  • Sử dụng ngón tay cái và ngón tay trỏ để giữ chắc cây cơ.
  • Đảm bảo tay cầm cơ không quá chặt hoặc quá lỏng.
Chọn bi mục tiêu và hướng đi:
  • Xác định bi mục tiêu và hướng đi của nó.
  • Đánh sao cho bi chạm với băng theo hướng phù hợp.
Ép phê thuận và ép phê nghịch:
  • Ép phê thuận (bi chủ cùng hướng với vị trí ép phê): Bi chạm băng bật ra một góc lớn hơn so với góc hướng tới của bi.
  • Ép phê nghịch (bi chủ ngược hướng so với vị trí ép phê): Góc ra của bi sau khi tiếp xúc với băng nhỏ hơn góc tới và nhỏ hơn 90 độ.
Cú đánh ép phê gồm có ép phê thuận & ép phê nghịch

Kỹ thuật đánh bida cú bổ hay picke

Kỹ thuật cú bổ (Picke) là một trong những kỹ thuật quan trọng trong bida 3 băng. Để thực hiện cú bổ thành công, bạn cần đánh vào phần phía trên của bi chủ. Cơ có thể để xiên hoặc dựng đứng, tùy theo tình huống. Người chơi có thể điều chỉnh được độ xoáy và lực đánh cần thiết.
Để đánh cú bổ:
  • Hướng cơ: Đánh thẳng vào điểm trên bi chủ.
  • Độ nghiêng cơ: Cơ có thể đứng so với bề mặt của bàn chơi. Độ nghiêng cơ càng tăng, bi chủ lui về càng nhiều và tốc độ bi cadre chạy càng chậm.
  • Điểm trúng: Xác định điểm trúng trên bi chủ và hướng cơ đến điểm đó.
  • Kiểu cầu tay và cách cầm cơ: Sử dụng kiểu cầu tay cao và cầm cơ giống như khi đánh masse. Lắc cổ tay để di chuyển cây cơ và không sử dụng cả cánh tay.
Kỹ thuật cú bổ (picke) là một trong những kỹ thuật quan trọng

Kỹ thuật Masse (nhồi bi)

Mô tả về kỹ thuật này:
  • Nhồi bi là một kỹ năng cơ bản trong bida 3 băng.
  • Kỹ thuật này giúp bạn đánh bi chủ (bi trắng) sao cho bi chạm đi theo hướng mong muốn.
  • Đặc biệt, nhồi bi đúng cách giúp bạn kiểm soát bi và tạo điều kiện cho các đường đi tiếp theo.
Cách thực hiện kỹ thuật nhồi bi:
  • Chọn bi chủ: Xác định bi chủ mà bạn muốn đánh nhồi.
  • Chọn góc đánh: Đặt cơ tay ở vị trí thuận tiện để đánh từ góc nhỏ.
  • Đánh nhanh và mạnh: Sử dụng cơ tay để đánh bi chủ một cách nhanh chóng và mạnh mẽ. Điểm chạm bi cần nằm ở phía dưới của bi chủ.
  • Hướng di chuyển: Đánh sao cho bi chủ di chuyển theo hướng bạn mong muốn.
Kỹ thuật masse giúp bạn đánh bi chủ

Kỹ thuật nhấp bi

Nhấp bi là một kỹ thuật quan trọng trong bida 3 băng. Khi bạn nhấp bi, bạn đang cố gắng đánh bi của mình sao cho nó chạm vào các bi khác và đập vào thành bàn. Dưới đây là một số điểm quan trọng về kỹ thuật nhấp bi:
Tư thế và cách cầm cơ:
  • Đứng thoải mái, tạo khoảng trống giữa tay và cơ để có độ linh hoạt.
  • Cầm cơ sao cho cổ tay thẳng với cánh tay và hướng xuống, không hướng ra ngoài hoặc vào trong.
  • Đừng nắm quá chặt cơ, giữ tay thoải mái.
Hướng mắt và ngắm bi:
  • Mắt và đường đi của bi cái phải tạo thành một đường thẳng.
  • Khi ngắm, hãy nhìn bi mục tiêu để xác định nơi để ép phê, sau đó nhìn bi chủ để xác định hướng đánh.
Kỹ thuật nhấp bi:
  • Chọn bi chủ: Xác định bi chủ mà bạn muốn đánh nhắp.
  • Chọn góc đánh: Đặt cơ tay ở một vị trí thuận tiện để đánh từ góc nhỏ.
  • Đánh nhanh và mạnh: Sử dụng cơ tay để đánh bi chủ một cách nhanh chóng và mạnh mẽ. Điểm chạm bi cần nằm ở phía dưới của bi chủ.
  • Hướng di chuyển: Đánh sao cho bi chủ di chuyển theo hướng bạn mong muốn.

5. Kinh nghiệm cho người mới chơi bida

  • Đừng thực hiện những cú đánh quá mạnh khi thực sự không cần thiết. Tốt nhất bạn cần cân nhắc kỹ thế trận bóng và đưa ra lực cơ phù hợp.
  • Nếu có thể, hãy ưu tiên thực hiện các đường có ngắn thay vì sử dụng các đường cơ dài.
  • Có cách cầm cơ và tư thế cầm cơ đúng kỹ thuật.
  • Nên tập luyện nhuẫn nhuyễn các kỹ thuật đánh bida cơ bản sau đó mới học các kỹ thuật chơi nâng cao. Bạn cần nhớ rằng chất lượng là yếu tố quan trọng hơn số lượng.
  • Cần xác định chính xác bi mục tiêu, điểm chạm của bi chủ và bi mục tiêu. Điều này giúp bạn lựa chọn được lực đánh phù hợp nhất.
  • Quan sát kỹ tình thế bóng của bàn đánh trước khi thực hiện những cú đánh.
  • Đừng quên hình dung ra đường đi của bi để có những cú đánh phù hợp.
Đừng quên hình dung ra đường đi của bi

6. Tổng kết

Với môn Bida có những quy định về luật chơi một cáchrõ ràng. Luật chơi bida phải tuân theo luật bida quốc tế. Bida 3 băng (3C) là loại chơi bida rất phổ biến tại Việt Nam hiện nay. Để có thể trở thành một người chơi bida 3 băng giỏi thì trước tiên các bạn phải tìm hiểu để nắm rõ luật chơi, kỹ thuật chơi, và cả học cách tính bộ số số nút Conti. Hãy tìm hiểu công thức và áp dụng vào thực hành để nâng cao kỹ năng chơi bida 3 băng.
Cảm ơn

Tags: